L'Espu Li Spiruti di Apu

Sti spiritosi di muntagna antica sò parti di u folklore peruvianu

Quandu viaghjà in u circondu in u paese , particularmente in l'alti di u Andino, puderete sviate o sensu o leghje l'apu. In a mitulugia Inca, l'apu era u nomu datu à spiriti putenti di a muntagna. I Incas anu ancu avutu l'apu per riferite à e muntagne santu. ogni muntagna anu avutu u so spiritu, cù u spiritu chì passa da u nome di u so dominu di a muntagna.

Apus era spicìficu male spiritu, ma ancu parechji femmini.

In a lingua quechua - parrata da i incas è ora a seconda lingua più cumuni in u Peruviu mudernu - u plurali di l'apu è apukuna.

Inchiori di l'Inca

In a mitulugia Inca travagliavanu trè riei: Hanan Pacha (u regnu supremu), Kay Pacha (u reinu umanu) è Uku Pacha (u mondu internu o infernu). Munti - s'arrizzonu da u mondu umanu versu Hanan Pacha - offrew l'Incas una cunnessione cù i so dii cchiù putenti.

L'apu spirits di a muntagna servi ancu com'è protettori, vighjàvanu e so territori vicini, è prutegge vicinu incante inca, in quantu à i so bestii è i culturi. In i tempi di u prublemu, l'apus eranu infatti o invucatu nantu à offerte. Hè cresce chì anu priculatu i persone in e regione Andes, è chì sò custodii custanti constanti di quelli chì campanu in questa zona.

Oghje offerte cum'è chicha (corn beer) è coca era era cumuni. In tempu desesperatu, l'Incas rifaleghjanu à u sacrificiu umanu.

Juanita - a "Inca Ice Maiden" scuparta in u monte Ampatu in u 1995 (oghje nantu à u Museo Santuarios Andean in Arequipa) - pò esse un sacrificu offru à l'spiritu di muntagna Ampatu tra u 1450 è 1480.

L'Apus in u Modernu Peru

L'apu spirits da a muntagna ùn difendonu dopu à a morti di l'Imperu Inca - in fattu, sò assai vivuti in u folklore peruviano mudernu.

Parechji peruviani prisenti, in particulari quelli chì nascinu è sviluppati ind'i comunità ani tradiziunali, anu sempre tenienti credenze chì rientanu à l'incaschi (anche di questa credenze sò spessu cumbatte cù aspetti di e fede cristiana, a più frecuente a fede catolica).

A nuzione di i spiriti d'apu resta quì sottu à l'alte terrasse, induve certi peruviani stilloranu offerte à i dii di a muntagna. Sicondu Paul R. Steele in Manuale di Inca di a mitulugia, "Ci sò divinenti capacitati ponu cumunicà cù l'Apus da piglià sfrazzu di foglie di coca in un tela è studiu messagi codificati in a cunfigurazione di foglie".

Cumprendi, i più alte muntagni in Peru sò spessu u più saggiu. I picculi picculi, ma sò venerati ancu com'è apus. Cuzco , l'antica capitale Inca, hà dotze apus sagru, cumprese l'Ausangate (20.945 ft / 6,384 m), Sacsayhuamán e Salkantay. Machu Picchu - u "Old Peak", dopu à u quale u nomu di u locu archeologicu - hè ancu un sacru apu, cum'è l'Huayna Picchu vicinu (8.920 ft / 2.720 m).

Significanceu Alternattivu di Apu

"Apu" pò ancu esse usatu per discrive un grandore maestru o una altra figura di l'autorità. L'Incas hà datu u titulu Apu à ogni guvernatore di e quatru suyus (rigioni amministrativi) di l'Imperu Inca.

In Quechua, apu possi una varietà di significati allora u so significatu spirituali, cumprendi riccu, forti, capu, capu, putenti è ricchezza.